Dromen zijn bedrog ... behalve die waar je werk van maakt

Kiezen we voor maatschappelijke verantwoordelijkheid of voor winst?

De “verloren generatie”.

Ik ben geboren in ’61 en behoor aldus tot de “verloren generatie”. Wij hadden tot 5x minder kans op een job dan de leden van de “protest generatie” ( geboren tussen ’45 en ’55). Wie te lang zonder job zat had een groot probleem want de volgende generatie stond al klaar om de vrijgekomen arbeidsplaatsen in te vullen. Vandaar de term “verloren” generatie. Het gevolg was dat ik mijn idealen, sterk beïnvloed door de roaring sixties, moest bijstellen. Met onrealistisch idealisme kwam er geen brood op de plank. Na ons kwam er een generatie die meer ik-gericht en materialistischer was. Dit is geen veroordeling maar een vaststelling van de evolutie van de tijdsgeest.

We leven ondertussen in 2015 en mijn toekomst is ongetwijfeld korter dan mijn geschiedenis. Dit betekent niet dat ik de vroegere idealen zonder meer verloren heb. Er is duidelijk iets blijven hangen. Ik merk dat mijn jeugdig ideeëngoed aansluit bij de mentaliteit die bij de nieuwe generatie aan het groeien is.

Het rauwe kapitalisme, waar zo veel mogelijk winst maken het enige doel was, krijgt stilaan een menselijk gelaat. Ondernemingen nemen meer en meer hun verantwoordelijkheid op. Er moet nog heel veel gebeuren maar we zitten op de goede weg.

Verschuiving van waarden en normen.

Ons economisch denkpatroon wordt in vraag gesteld en stilaan vindt er een verschuiving van waarden en normen plaats.

Meer bepaald een verschuiving van :

•  Het doel van ons economisch handelen : van groei naar duurzame groei.
•  De actie van ons economisch handelen : van concurreren naar samenwerken.
•  Het resultaat van ons economisch handelen : van winst naar waarden.
   

Het eerste punt is een hot item. Deze trend volgen is bijna een must voor elke onderneming om op lange termijn nog voeling te houden met en aanvaard te worden door de klant. Consumenten hechten meer dan ooit belang aan het maatschappelijk gedrag van ondernemingen. 
Het tweede komt meer en meer op de voorgrond. Co-creatie is een hippe term, door iedereen gebruikt maar door weinigen ingevuld. Hier wil ik in een latere blogpost nog eens op terugkomen.
Het derde is een hele moeilijke. Deze evolutie zal tijd vragen en wordt vaak te kort door de bocht benaderd.
 

Van winst naar waarden. Het klinkt heel soft, weinig realistisch en ongeloofwaardig. We dragen de gevolgen van het verleden en er is tijd nodig om iedereen te overtuigen dat ondernemen en ethiek te combineren zijn. Niet iedereen gelooft in de mogelijkheid van deze combinatie. Anderen geloven er rotsvast in en zoeken hun weg om deze mooie woorden om te zetten in de praktijk.

Betekent dit dat winst voor deze ondernemingen plots onbelangrijk is? Natuurlijk niet! Winst is niet alleen belangrijk, het is een noodzaak. Het is noodzakelijk om aan de maatschappelijke verantwoordelijkheden te kunnen voldoen. Winst moet!... Maar niet meer ten koste van veiligheid, arbeidsomstandigheden of het milieu. Niet meer op de rug van medewerkers, klanten of leveranciers.

Als we eerlijk zijn moeten we durven erkennen dat er nog een hele weg af te leggen is. Wie beweert dat hij van vandaag op morgen alles zal realiseren is ongeloofwaardig. Wie plots alle grondstoffen, productieprocedés, wagenpark, … wil vervangen door milieuvriendelijke elementen en daarbovenop alle veiligheids- en arbeidsomstandigheden in één ruk naar het hoogste level wil brengen zal hoogst waarschijnlijk zichzelf uit de markt prijzen. Maar wie kan aantonen dat hij stappen onderneemt om duurzaam om te gaan met milieu, dat hij zorgzaam omgaat met zijn medewerkers en dat hij fair handelt met klanten en leveranciers zal winnen aan geloofwaardigheid en vertrouwen. Op korte termijn zal de winst mogelijks dalen. Op lange termijn zal het de continuïteit van deze ondernemingen exponentieel verhogen en de winstgevendheid positief beïnvloeden.

Ik geloof dat streven naar een optimale balans tussen zakelijke belangen en maatschappelijke verantwoordelijkheid op termijn zal lonen. Winst en waarden hoeven elkaar niet uit te sluiten en kunnen elkaar zelfs versterken. Aan eerlijke winst is er niets verkeerd. Als ze dan ook nog eens goed wordt beheerd komt ze ten goede aan alle stakeholders. Zowel aan medewerkers ( eerlijke verloning en eerlijke arbeidsomstandigheden) , klanten ( eerlijke producten en diensten voor een eerlijke prijs) , leveranciers ( eerlijke  deals) , bedrijfsleiders (eerlijke beloning voor eerlijke risico’s) als aan de hele samenleving ( eerlijke belasting) .

Misschien te mooi om waar te zijn en zoals Marcel Proust al zei :

Alle aards geluk berust op een compromis tussen droom en werkelijkheid".

Maar wie werk maakt van een droom kan de realiteit lichtjes opschuiven in de richting van de droom en zal in elk geval een mooier compromis kunnen bedingen.